آیا بمب مجاور تپه‌های میرک خنثی میشود؟
سفر به پهنه کویر این اعجاز تماشایی فرصتی است برای تعمق در معمای غامض چیستی! آنچه که در این نقطه می‌جوشد تابلویی چشم‌نواز از تلاقی رنگهاست.
به گزارش بی‌رسانه، سفر به پهنه کویر این اعجاز تماشایی فرصتی است برای تعمق در معمای غامض چیستی! آنچه که در این نقطه می‌جوشد تابلویی چشم‌نواز از تلاقی رنگهاست.
رنگ‌های سرخ و نارنجی که با رسوبِ فلق سیمای شب را پاک میکنند. و هر غروب، لایه لایه رنگ آتشین، خورشید کز کرده را از سرزمین کرانه آفتاب، تا کنج آسمان بدرقه میکنند.
همه این جاذبه‌ها در کنار نسیمی که گیسوهای تپه‌ها و ماسه‌های خاکی را شانه می‌کند و کریستال های نمکی و پارکت‌های پانواز شنی، گوشه‌ای از جاذبه‌های کویر هستند که لمس‌شان نه هزینه گزاف را می‌طلبد و نه رزرو اقامتگاه های لاکچری!
«کویر دلازیان سمنان»
کویر دلازیان سمنان واقع در هشت الی ۹ کیلومتری جنوب سمنان، یکی از جاذبه های منحصر و زیبای گردشگری است.
از ویژگی‌های بارز این کویر می‌توان به وجود تپه‌های باستانی میرک که مربوط به دوران پارینه سنگی و با قدمت ۶۲ هزار سال است، اشاره کرد.
این تپه‌های جذاب باستانی در سال ۸۰ در فهرست آثار ملی ثبت شد؛ همچنین دلازیان،میراث‌دارقدیمی ترین معدن‌های استان سمنان است؛ معدن متروکه و جذاب گوگرد که وسعت قابل توجهی دارد.
تپه‌های چشم نواز ماسه‌ای در جنوب معدن گوگرد در کنار نوار باتلاق و گنبدهای روح نوازِ نمکی ِ جنوب معدن گوگرد از دیگر جاذبه های بدیع و خلاقانه‌ایست که در این نقطه از پهنه‌ی کویر، به دست خداوند معماری شده است.
پوشش گیاهی کویر دلازیان، پوشیده از گیاهان خشک و شورپسند است. همچنین این روستا مرکز پرورش شتر و شترمرغ و شغل اکثر مردم کشاورزی و دامداری است.
برگزاری آیین محلی رواق زنی شتر، همراه با اشعار ساربانی از آیین های سنتی است که از مقبولیت بسیار زیادی برخوردار است.
همچنین کویر دلازیان، مزیت انحصاری دارد و به خاطر موقعیت جغرافیایی و فاصله کم با رشته کوه البرز و تنوع سحرانگیز اقلیمی که از آن برخوردار است، همواره یکی از مقصدهای مهم گردشگران خارجی و داخلیست که سکوت بیابان و رصد شب و ستارگان را بر هیاهو و جاذبه‌های شهری و جزر و مد سواحل ترجیح می‌دهند.
از معرفی جاذبه‌های کویر دلازیان می‌گذریم چرا که غواصانِ اقیانوس واژگان هم، از تشریح معماری خداوند باز می‌مانند چه رسد به نگارنده که از ضعف بضاعت قلم رنج می‌برد؛ مضاف بر این، روحی که تشنه‌ی سراب و کویر است تنها با سر به بیابان سپردن سیراب میشود!
بحث در خصوص غربت و ناشناخته ماندن کویر دلازیان زیاد است؛ چرایی پرداختن به این موضوع که این کویر چرا همانند کویر لوت و مرکزی و مرنجاب و طبس کمتر، مقصد گردشگران است هم در زبان مقال این گزارش نمی‌گنجد!
مردم دلازیان اخیراً موضوعی را با «شبکه اطلاع رسانی بی‌رسانه» در میان گذاشتند که ذکر آن جای تأمل و بسی تأسف دارد؛ آنها البته نه از رکود صنعت سودآور گردشگری در دیارشان نالیدند و نه طالبِ استقرار کمپ‌ها و اکو کمپ‌های متناسب با نیاز گردشگران در کویرشان بودند که مسئولانی، همچون همیشه ، فقدان زیرساخت‌ها را دستاویز توجیهشان قرار دهند؛ بلکه آنها« بی رسانه »را واسطه‌ای قراردادند تا پژواک صدایشان باشد.
آنچه که امروز مردم دلازیان و روستاهای جنوب سمنان را آزرده کرده و از آن سخن میگویند؛ تبِ بالای بدن رنجور کویرشان به واسطه دفن پسماند است ؛ که به عقیده‌شان همچون دشنه بر پهلوی کویرشان اصابت کرده و ذره ذره روح کویرشان را به تشییع می‌کشد؛ کویر نشینان جنوب سمنان میگویند: برای عزیمت این معضل از دیارشان طومارها نوشتند و بسیار دست به دامان این مسئول و آن مدیر شدند غافل از آنکه صدایشان به صاحب صدایی برسد و حال در سایه بی‌توجهی‌ها هر روز بر شدت جراحت زخم این خطه از کویر افزوده میشود بی‌آنکه کسی صدای فغان مفاصلش را بشنود.
«میرک و جای خالی تابلوی معرفی و راهنمای گردشگر»
برای لمس مشکلات مردم این دیار و پرهیز از یکطرفه نگاری، بازدید میدانی از سایتِ پسماند صنعتی آن هم به اتفاق رئیس شورای دلازیان بهترین راه‌حل بود.
بعد ازعبور از کوچه پس کوچه‌های دلازیان، به ابتدای یک جاده خاکی رسیدیم. به نظرم آمد، طبیعت، دلسوز و دوستداری جزمردم عادی ندارد و اگر چه در برخی نقاط با فقدانِ امکانات مواجه‌اند اما همیشه در حفظ و صیانت از حریم طبیعی پیشتاز بوده و هستند.
باز هم در مسیر، شاهد تکرار تلاقی نور و رنگ بودیم. اینبار انعکاس اشعه‌های خورشید روی دامن پهن و سبز مزرعه ذرت. کَند و کاومان برای یافتن تابلوی معرفی مکان و راهنمای گردشگر، بی‌نتیجه بود!
از محل پرورش شتر ، شترمرغ ، مرغداری ، و … با سرعت گذشتیم.
تپه‌های باستانی میرک را هم از نظر گذراندیم. جالب آنکه هم در حاشیه جاده اصلی و هم در قسمت فرعی که فاصله کمی با تپه‌های میرک داشت هم تابلویی را مشاهده نکردیم که معرف این منطقه پارینه سنگی باشد.
«تعجیل نکنید چه خبر است مگر؟!»
رئیس شورای دلازیان البته از دوندگی‌های بی‌ثمرش برای دریافت تابلوی معرفی گردشگر سخن‌ها داشت.
او گفت: از طریق اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری اقدام کرد که با بن‌بست نبودِ بودجه مواجه شده و البته درِ باغ سبزی شهردار سابق سمنان نشان‌شان داد که در مراجعات بعدی، بخاری هم از این مسئول شهری بلند نشد!
به گفته سعید مرادی‌نسب جاذبه‌های طبیعی گردشگری همچون تپه باستانی میرک، گنبدهای نمکی کویر دلازیان و ….فاقد تابلو هستند!
وی گفت: البته شهردار سمنان از مسأله نصب تابلو در این مکان استقبال کرد و در دیداری که با وی داشتیم مقرر شد پنج مورد از اماکن مهم گردشگری کویر دلازیان به شهرداری معرفی و برای تهیه تابلو اقدام شود که در ادامه چیزی به جز پاسکاری‌های اداری عایدمان نشد و این حکم پای پیگیری‌های مان خورد که تعجیل نکنید چه خبر است مگر؟!
رئیس شورای دلازیان تصریح کرد: البته میراث همان ابتدا آب پاکی روی دستمان ریخت و صراحتاً اعلام کرد: بودجه‌ای ندارد که صرف تهیه و نصب تابلوی راهنما و معرف مکان گردشگر کند!
«دلم به حال تپه‌های میرک سوخت آرزو کردم ای کاش یا تپه‌های میرک، متعلق به کویر طبس می‌بود یا مسئولانِ مسئولِ کویر مرنجاب، متصدی رسیدگی به اماکن تاریخی سمنان بودند.
تعلیف آلوده؟
در ادامه مسیر به یک رودخانه فاضلاب شهری می‌رسیم ؛ اینکه میگویند آب مایه آبادانیست کاملاً به جاست. چرا که آبی که از آن نقطه عبور می‌کرد به رغم آلوده بودن و بوی نامطبوعِ روان آزارش، باز هم یک نقطه جذاب و دیدنی را در دل کویر ثبت کرد؛ با نی‌زارها رشد یافته در حاشیه رودخانه. حال بماند که مکانی دنج، برای انباشتِ حشرات و پشه‌های موذی نیز شده است.
به گفته منبع و راهنمای مسیرِسیارمان، پوشش گیاهی منطقه‌ای که شترها در آن تعلیف و ارتزاق میکنند از همین آب آلوده است!
با این توضیح که طبیعتِ شتر طوریست که کمتر نیاز به آب دارد و این حیوان به لحاظ فیزیکی کمتر امراضی را به خود راه می‌دهد ؛ مسأله آلوده شدن محصولات و فرآورده‌های لبنی شتری را در ذهنم طوری حلاجی کردم که خطری متوجه سلامت مردم نیست؛ اما با آماری که این کارشناس محلی ازتلفات شترها ارائه داد که اتفاقا نتیجه استفاده از این آب الوده بود؛ پس‌لرزه‌های ناخوشایندی در ذهنم ایجاد شد.
«شهروندان بی اطلاعی که در سبد غذایی‌شان مرتب از گوشت و محصولات لبنی شتر استفاده میکنند»
«اندر احوالات مکان استقرار پسماند صنعتی و جاده جوار سایت که به معدن گردشگری گوگرد ختم میشود»
بعد از طی حدود ۱۵ کیلومتر به چند قدمی سایت دفن پسماند می‌رسیم. مکانی کاملاً محصور به مساحت تقریباً ۲ هکتار. با یکی دو اتاقکِ استقرار نگهبان.
به محض رسیدن به مکان دفن پسماند، چارپایان حقیقتاً باوفایِ سایت، طوری به استقبال مان آمدند و چشم در چشم ما با نفرت پارس می‌کردند که اگر میله‌های آهنی مانع‌‌مان نبود؛ فی‌الواقع چیزی از آدم‌ها و مراجعه‌کنندگان آن طرف حصار آهنی باقی نمی‌گذاشتند.
پارس‌های مغرضانه سگ‌ها، خواب را از سر نگهبانِ خسته که مشغول چرت عصرگاهی بود پراند.
از آن طرف حصار توضیحاتش را شنیدیم که می‌گفت: پسماند شیمیایی دارویی، مثل شمع ، پلاستیک و چیزهایی که در طبیعت بازیافت نمی‌شود در این سایت دفن میشود. و البته اصرار داشت باور کنیم مدت زیادیست که انتقال پسماند کاملاً قطع شده است؛ به نظرم آمد فراتر از مسئولیتی که به وی محول شده برای توجیه مراجعان و حتی گردشگران می‌کوشد!
با هماهنگی های صورت گرفته ، وارد سایت می‌شویم. چندین متر از محوطه داخل سایت پوشش سیمانی داشتند. قسمت‌هایی هم به طور کامل یکدست و هموار نبودند که به اذعان نگهبان مستقر در سایت، زیر این خاک‌های ناهموار، پسماند صنعتی دفن و با آهک پوشانده میشود.
طوری در قانع کردن‌مان می‌کوشید که انتظار داشت اعتراف کنیم با این تمهیداتِ اصولی و پوششِ آهکی، خطر زیست محیطی کاملا خنثی میشود.
از سایت خارج می‌شویم . درست در حاشیه جاده، یک مسیر خاکی را مشاهده می‌کنیم. مسیرِ مختوم به قدیمی‌ترین میراث گرانبهای معدنی یعنی معدن متروکه گوگرد دلازیان!
باز هم این موضوع را در ذهنم مرور کردم چقدر هماهنگی‌ها، ناهمگون و عجیب است. چرا میراث به عنوان متولی بناهای تاریخی نسبت به این موضوع واکنش نداشت؟ به نظرم وجود این سایت، در مسیر تردد گردشگران یک نقطه سیاهی را از سفر به دلازیان در ذهنشان ثبت می‌کرد!
« گلایه‌‌های رئیس شورا از مکاتبات بی‌ثمر با چند نهاد و قدردانی از زحمات دکتر گلرو به عنوان تنها حامی مردم جنوب سمنان در معضل پسماند»
راهی تا شب نمانده بود. رئیس شورای دلازیان از غفلت مسئولان در قبال جاذبه‌های این مسیر، سخن‌ها داشت او گفت: حدود هفت الی هشت سالی میشود که این سایت مأمن دفن پسماند صنعتی است.
نقطه‌ای حساس، حدفاصل بین تپه باستانی میرک، کوره آجرپزی قدیمی و معدن متروکه گوگرد که همه از آثار و بناهای تاریخی قدمت‌دار هستند.
سعید مرادی نسب معتقد است: این پسماندها فقط صنعتی و متعلق به پسماندهای این استان نیست؛ بلکه با تردد خودروهای پلاک‌های غیربومی و با نمره‌های تهران، اصفهان و … این موضوع سندیت پیدا می‌کند که این خودروها، حاملِ پسماند به غیر از استان سمنان هستند.
وی گفت: شغل اکثر مردم روستاهای جنوب سمنان، دامپروری و کشاورزی است و حدود ۲ هزار و ۵۰۰ نفر شتر در کویر پرورش داده می‌شوند که در محدوده طرح مرتع‌داری بوده و همه از پوشش گیاهی و آب آلوده حاصل از دفن این پسماند ارتزاق میکنند.
این کارشناس محلی با ابراز گلایه از مسئولانی که تا کنون واکنش مشخصی به این قضیه نداشتند ، ادامه داد: تاکنون تلاش‌های ما خروجی خاصی نداشت اما قدردان حمایت‌های دکتر گلروهستیم که پس از ورود وی به این مسأله ، روند انتقال پسماند کمی کند شد.
مرادی نسب تصریح کرد: اگر حمایت بی‌چون و چرای دکتر گلرو از مردمان مظلوم این منطقه نبود، فرایندِ دفن پسماند به همان شدت اولیه و چه بسا شدیدتر ادامه پیدا می کرد.
رئیس شورای دلازیان با اشاره به درگیری هفت روستای خیرآباد، رکن‌آباد، اعلا ، کندو، دلازیان ، محمود آباد و حسن آباد با این معضل، گفت: اقتصاد خانواده‌های مردم این روستا وابسته به کشاورزی و دامداریست و با این ظلم محرز به مردم کویر جنوب سمنان همه به نوعی در معرض خطر هستند و این به دور از انصاف است که عده ای به خاطر منافع خود، سلامت شهروندان را زیر سوال ببرند.
وی درخصوص مراجعات و پیگیری‌های صورت گرفته، اظهار کرد: تاکنون پیگیری‌های متعددی از سوی دامداران روستاهای جنوب شهر سمنان صورت گرفته و کارگروه‌های مختلفی برگزار شد و مکاتباتی با استانداری، محیط‌زیست، اداره ورزش و جوانان، بهداشت، منابع طبیعی، اداره بازرسی و اطلاعات صورت گرفته که پاسخ در خور شأن به ما ندادند.
مرادی نسب ادامه داد: تنها انتظارما این است اگر واقعا مشکلی وجود ندارد، مسئولان امر پاسخی کتبی به ما ارائه دهند اما محیط زیست یکی از نیروهایش را مأمور پاسخگویی و توجیه حضوری مردم کرده است!
رئیس شورای دلازیان ، خاطرنشان کرد: دانشگاه امیرکبیر، منطقه‌ای بین سرخه و آرادان را برای دفن پسماندها، نقطه یابی کرده و برای این زمین مجوز صادر نشده اما برخی اصرار دارند بگویند این نقطه مکان یابی و برای دفن پسماند، انتخاب شد!
« آیا صدور مجوز برای احداث مسیر جدید ،قانونی بوده است؟!»
احمد مرادی حقیقی یکی دیگر از کارشناسان محلی و هیأت امنای اماکن روستای دلازیان است، وی ضمن انتقاد و ابراز گلایه‌مندی از دفن پسماند و رادیوداروها در کویر دلازیان، گفت: جلسات متعددی با دهیاری هفت روستای جنوب سمنان با موضوع توقف کامل انتقال پسماند به این نقطه از کویر، برگزار شد اما ظاهراً به نظر می‌رسد پیمانکار از سمت اعلا، جاده‌ای احداث کرد تا پسماند به کویر دلازیان منتقل شود.
مرادی حقیقی بیان کرد: طبق استعلام های صورت گرفته از اداره امور اراضی مشخص شد زمینی به صورت حقوقی در اختیار شرکت پیمانکار قرار نگرفته و مجموع فعالیت‌ها برای عبور پسماند از این جاده خلاف قوانین است.
وی با بیان اینکه مجموع پسماندها و ضایعات، تنها متعلق به استان سمنان نیست، اضافه کرد: با مدیر امور اراضی منطقه جلساتی داشتیم که مقرر شد ؛ فرایند دفن در مرز ۴۰ کیلومتری بین آرادان و سرخه که تبعاتِ مخرب زیستی محیطی کمتری دارد ادامه یابد اما پیمانکار به دلیل سود بیشتر و اینکه مسیر حمل کوتاه‌تر باشد از این مسئله استقبال نکردند و کماکان مردم شاهد تردد خودروهای پسماند هستند.
مسئول هیئت امنای اماکن روستای دلازیان بیان کرد: رانندگان برخی از خودروها بعد از تخلیه‌ی پسماند از محل چاههای آب و کشاورزی ، اقدام به شستشوی خودروهایشان میکنند که شیرابه‌های حاصل از پسماند، به سطح آب منتقل میشود و ازآنجایی که این استخرها مماس با منازل مسکونیست بسیار خطر آفرین است.
وی ادامه داد: محدوده دفن پسماند اگر چه که دور آن محصور است اما در مجاور مرتع چرای شترهاست و شترهای آن اطراف از پوشش گیاهی آلوده ارتزاق می کنند و از طرفی گوشت آنان نیز روانه بازار میشود؛ که خطری جدی برای سلامت جامعه و بهداشت شهروندان است.
این کارشناس محلی و دوستدار محیط زیست، تصریح کرد: تاکنون مکاتبات زیادی با محیط زیست، جهاد کشاورزی ،اداره بازرسی و ارگان های متعدد صورت گرفت اما عملا پاسخ قانع کننده ای دریافت نکردیم .
مرادی حقیقی نزدیکی فاصله سایت دفن زباله با تپه‌های باستانی میرک که تقریباً در ۵ کیلومتری سایت مارتپه است را آسیب جدی برای صنعت گردشگری دانست و از مسئولان متولی خواست راهکاری عقلانی برای این موضوع ارائه دهند.
« این کارشناس محلی خاطرنشان کرد: اخرین اطلاعاتش از سایت پسماند مربوط به ۴ الی ۵ ماه گذشته است»
«اظهارات قابل تأمل مدیرعامل شرکت تعاونی شترداران در خصوص تلفات شترها؛ زایمان شترها به نصف تعداد سالانه رسید» زورمان به مسئولان نمی‌رسد!
حسین عرب ،مدیر عامل شرکت تعاونی شترداران سمنان نیز با گلایه از اینکه تاکنون مکاتبات زیادی با فرمانداری، استانداری، منابع طبیعی، محیط زیست و ادارات متعددی صورت گرفته، مبنی بر این که شتر های زیادی از این آب آلوده استفاده میکنند و شیرابه حاصل از تجمیع پسماندها به چشمه‌های آب زیرزمینی نفوذ کرده و باعث رشد علف‌های آلوده و در نتیجه مرگ و میر شترها شده است.
وی بیان کرد: ما شتردارها، بارها بدبختی مان را به مقامات استانی ارجاع دادیم اما آنها تمایلی به پاسخ ندارند.
عرب با اشاره به اینکه زندگی ما در کویر و بیابان است و شاهد تردد خودروهای دفن پسماند هستیم، اضافه کرد: یکی از راننده‌های منابع طبیعی اخیراً در حین مأموریت شاهد تردد خودروی حمل در کویر بود که مستندش را به رئیس محیط زیست شهرستان ارائه کردیم که پسماند هنوز در این مکان دفن می شود و او صراحتا به ما گفت: من اجازه دادم!
مدیر عامل شرکت تعاونی شترداران سمنان ادامه داد: ما زورمان به مسئولان سمنان نمی‌رسد . کسی با ما صادق نیست و نتیجه این بی‌مهری‌ها، تلف شدن شترهای‌مان است.
عرب گفت: طبق سرشماری منابع طبیعی، این شرکت تعاونی، ۱۲۰۰ نفر شتر دارد که در طول سال ۷۰۰ زایمان داشتند اما در حال حاضر زایمان شترها به نصف این عدد رسیده است!
مدیرعامل شرکت تعاونی شترداران و کارمند سابق محیط زیست با اشاره به اینکه زمستان، فضل زایمان شترهاست، ادامه داد: بنده ۵۰ شتر داشتم اما امسال ۱۱ نفر از بچه شتر ها، ۱۰ روز بعد از به دنیا آمدن در اتفاق نادر و پس از تورم های عجیب بطنی تلف شدند که به نظر می‌رسد منشاء آن مصرف آب و علوفه آلوده باشد.
وی همچنین به توطئه برخی افراد ذی‌نفع برای تدوام انتقال پسماند از مسیری غیر از مسیر روستا و از سمت جاده اعلا اشاره و بیان کرد: برای اینکه دفن بدون دغدغه و راحتی داشته باشند از گردنه سرتخت معدن گوگرد را تخریب کردند تا زباله به این مکان منتقل شود این درحالیست که این جاده سازی باعث تخریب منابع طبیعی هم شده است.
مدیرعامل شرکت تعاونی شتردارن سمنان، ادامه داد: ظاهراً از سوی اداره امور اراضی زمینی در اختیار پیمانکار دفن پسماند قرار نگرفت و فعالیت‌ها به رغم غیر قانونی بودن ادامه دارد.
وی خاطرنشان کرد: ما شتردارهایِ بدبخت و مأیوس، امیدی به کسی نداریم اخیراً نامه‌ای به رئیس‌جمهور نوشتیم که تکلیف شترهای ما را روشن کنید تا ما سر به بیابان بگذاریم و بمیریم!
بی‌رسانه پس از گفت‌وگو با منابع و کارشناسان محلی، جویای اظهارات مدیرکل محیط زیست استان سمنان شد که البته این گفت‌وگو در نوع خود جالب و خواندنی است! بخشی از این گفت‌وگو را در قالب طرح پرسش و پاسخ می‌خوانیم!
سلام و روز بخیر در خصوص دفن پسماند صنعتی یا غیر صنعتی در کویر دلازیان مصدع اوقات شدیم؛ بنا بر اظهارات منابع محلی از سال ۹۱ ، پسماندهای صنعتی و بعضاً بیمارستانی به این نقطه از کویر منتقل میشود که تبعاتی را به همراه داشته و مکاتبات مردم برای قطع این فرآیند تا کنون بی‌نتیجه بوده نظر شما در این خصوص چیست؟ همچنین آخرین تصمیم‌گیری‌ها در این ارتباط؟!
«پسماندهایی که دفن نمی‌شوند»!
عبدوس: اظهارات شما مبین این نکته است که پسماند در این نقطه دفن میشود ؛ در حالیکه اصلا پسماند دفن نمی‌شود؛ بلکه در سلول‌هایی که متشکل از سه لایه، لایه رویی، ژئوممبران با قطر بیش از یک سانتی‌متر، لایه میانی ژئوتکستایل و یک لایه زیر که بتن است نگهداری میشود و روی آن هم با پودر آهک پوشش داده میشود؛ از این رو نمی‌توان گفت دفن میشود .دفن یعنی چیزی کنده می شود و در جایی پنهان میشود. این سلول کاملا ایزوله است و در احداث آن تمام فرآیندهای استاندارد زیست محیطی رعایت شده است.
« احداث این سایت هیچ خسارتی به محیط زیست وارد نمی‌کند»/ انتقال پسماند مایع ممنوع شد!
در خصوص مکان یابی این نقطه هم باید بگویم ؛تمام ضوابطی که باید در خصوص محل و مکان‌یابی و احداث مراکز مدیریت پسماند ویژه لحاظ شود در این نقطه رعایت شده و دانشگاه امیرکبیر به عنوان دانشگاه مرجع علمی معتبر طی دهه‌های ۸۰ با استفاده از تکنیک‌های خاص و مرتبط چند نقطه که مناسب احداث این مراکز هستند را مکان‌یابی کرد و این نقطه را به عنوان مناسب ترین نقطه انتخاب کرد و این سایت، ۱۵ کیلومتر از روستای دلازیان فاصله دارد و نقطه‌ای است که به هیچ عنوان پوشش گیاهی در آن امکان رشد ندارد و خاک آن فاقد هرگونه پوشش گیاهی است ؛ همچنین احداث این مرکز هیچ خسارتی به محیط زیست وارد نمی‌کند مضاف بر اینکه این مرکز دو سلول داشت یک سلول قبل از اینکه وارد استان شوم و پیش از مدیریت بنده پر شد و بعد از بررسی مشخص شد آن سلول جامد بوده است.
همچنین این سلول که الان ملاحظه کردید و اکنون مخصوص پسماند جامد است در گذشته، سلول و محل دفن پسماند مایع بود و ما مکلف کردیم تمام مایع ها در آن سلول ریخته جمع آوری و به صورت کپسوله‌‌های کاملا ایزوله و کاملا استاندارد نگهداری شود و پس از آنکه سطح سلول کاملا خشک شد اجازه دریافت هر نوع پسماند مایع را سلب کردیم و الان اجازه دریافت ویژه پسماند جامد را داریم.
وی همچنین در خصوص اعتراضات منابع محلی در خصوص تردد کامیون‌های حمل پسماند، گفت: در گذشته خودروها از وسط روستا عبور می کرد و این موضوع منجر به بروز حساسیت اجتماعی شد که ما مکلف کردیم جاده جداگانه اختصاصی ایجاد شود تا حساسیت‌ها کم شود و مسیر در حال حاضر جداگانه و کاملاً متفاوت است و مسیر از اعلا بسیار پایین‌تر و جاده کاملا مجزا ست.
بی‌رسانه: یکی از اعتراضات به حق منابع محلی مسأله انتقال پسماندهای خارج از استان بوده و اخیراً نیز شاهد تردد خودروی حمل پسماند با پلاک خارج از استان بوده‌اند در این خصوص نظر شما را می‌شنویم:
«ورود پسماند ویژه و عادی از خارج استان ممنوع شد»
عبدوس : در حال حاضر ورود پسماندهایِ خارج از استان، کاملاً ممنوع اعلام شد. نه تنها برای این مرکز. بلکه به طور کل ورود هرگونه پسماند به استان را برای هر کدام از واحدهایی که پسماند ویژه و عادی دریافت میکنند را ممنوع کردیم. همچنین تمام نقل و انتقالات بین استانی پسماند از بستر سامانه جامع محیط زیست کشور انجام میشود و اگر مجوز لازم از این سامانه دریافت نکرده باشند؛ پلیس راه اجازه تردد نمی‌دهد و امکان اینکه یک محموله که حاوی پسماند باشد و وارد این مرکز به شود وجود ندارد.
بی‌رسانه: اعتراضاتی در خصوص جاده‌ای که اخیراً احداث شده وجود داشت مبنی بر اینکه انتقال پسماند از این بستر تخریب‌هایی به همراه داشت و غیرقانونی بوده است!
«زمینی که «اخیراً» بهسازی نشد؛ فاقد پوشش گیاهی بود»!
عبدوس: اول اینکه این جاده‌ای که احداث شد زمانش مربوط به «اخیراً» که گفتید، نبوده است. آن جاده موجود بود فقط بازسازی شد. جاده‌ای که برای معادن استفاده می‌شده بهسازی شد و در حال حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرد .و اساساً پوشش گیاهی ندارد که با احداث تخریب شود!
بی‌رسانه: چشمه‌های آب زیرزمینی به یکدیگر متصل هستند و پسماند ممکن است روی کیفیت آب چشمه اثر بگذارد قنات و یکی دو چشمه معروف به مهندسان آمریکایی و همچنین فاضلاب شهری که از بیابان عبور می‌کند ممکن است که ….( اجازه توضیح کامل مطلب داده نشد)
عبدوس: آیا شما آنجا چشمه آب زیرزمینی دیده‌اید؟
بی‌رسانه: خیر یک رودخانه فاضلاب شهری را مشاهده کردیم
عبدوس: فاصله فاضلاب شهری تا سایت پسماند ۱۰ کیلومتر است. مساحت سایت ۲ هکتار است و کاملاً محصور است!
بی رسانه: چشمه‌های زیرزمینی به هم مرتبط هستند و علاوه بر تاثیری که روی پوشش گیاهی دارند شترهایی که در بیابان سرگردان هستند از این آب آلوده استفاده میکنند؟!
عبدوس: شما گفتید از منطقه بازدید داشتید!
«سفر به مریخ به سبک مدیرکل محیط زیست استان»!
بی‌رسانه : بله یک بازدید دو ساعته!
عبدوس: دو ساعت که هیچ اگر ۳۰ ثانیه چشم شما را ببندند و باز کنند حس می کنید در کره مریخ هستید از بس که اطراف شما فاقد پوشش گیاهیست .اصلاً فکر نمی کنید که روی زمین شما را پیاده کردند نیاز نیست دو ساعت آنجا باشید.
بی رسانه: پسماند، چشمه‌های آب زیرزمینی را درگیر می‌کند دو چشمه معروف به مهندسان آمریکایی یک و دو در دل کویر دلازیان جریان دارد و همچنین چشمه های دیگری که در کویر وجود دارند و ممکن است به واسطه وجود سایت آب چشمه‌ها آلوده شوند!
عبدوس : شما چشمه دیدید ؟! نقطه جی پی اس را به من بدهید. به شما عرض کردم سلول کاملا ایزوله است و به هیچ عنوان امکان نفوذ به زیر سطحی وجود ندارد .پسماند خشک است و پسماند مایع وارد سایت نمی‌شود که به چشمه‌ها نفوذ کند!
بی‌رسانه: پس علت تلفات شترها چیست شتر داران …؟!( اجازه طرح کامل سوال داده نشد)
« شتردارها بروند علت تلفات را بیابند!»
عبدوس: دلایل زیادی می‌تواند وجود داشته باشد. به هر دلیلی می‌تواند باشد که ربطی به این مرکز ندارد.
بی رسانه: طی این پنج سال مرگ و میر شترها زیاد شد و این موضوع شترداران را از ادامه فعالیت مأیوس کرده است!
عبدوس: ۵ سال را تضمین نمی کنم من دو سالی که آمدم را عرض می‌کنم هیچ ارتباطی به این مرکز ندارد؛ «شتردار ها بروند و ببینند علتش تلفات شترهایشان چیست»!
«پسماندهایی که می‌آیند»
بی‌رسانه: با این اوصاف انتقال پسماند به این سایت کماکان ادامه دارد؟!
عبدوس: فقط پسماند ویژه جامد فقط از داخل استان به این مرکز منتقل میشود!
بی‌رسانه: برای قطع این فرایند برنامه‌ای ندارید؟
عبدوس :اصلا نمی تواند قطع شود .مرکز مجوز دارد. تمام مراحل اداری لازم برای فعالیت این مراکز اخذ شده است. این سلول تا زمانی که ظرفیت دارد بر اساس مصوبات کارگروه پسماند شهرستان پسماند ویژه جامد را دریافت و بعد از پر شدن ظرفیت دیگر مجوز توسعه در آن مکان به آن داده نمی‌شود.
طبق همان فرمول هماهنگی ناهمگونی و عدم آگاهی یا بی‌تفاوتی برخی مسئولان به مسئولیت خود سوال آخر که در اصل مربوط به ضرورت حفظ بافت تاریخی و فرهنگی بود را از مسئول محیط زیست پرسیدم!
بی‌رسانه: اینکه محل استقرار پسماند ، حدفاصل بین تپه باستانی میرک و معدن متروکه گوگرد است آیا به لحاظ گردشگری این یک آسیب قلمداد نمی‌شود؟!
عبدوس: دستگاه متولی گردشگری باید پاسخ بدهد. من متولی حفظ محیط زیست هستم. دستگاه گردشگری در کارگروه زیربنایی امضا کرد او باید بیاید بگوید اگر آسیب می‌زد چرا امضا زد؟!
گفتگو با مقام ارشد حافظ محیط زیست در استان به پایان رسید و پس شنیدن برخی پاسخ‌ها و البته آخرین واکنش یاد سخنان تلخ مردم روستا افتادم! « ما در فرایند پاس‌کاری مدیران گم شده‌ایم. به مکاتبات ما پاسخ درستی نمی‌دهند. ما قربانیان مافیای پسماند هستیم . دشنه‌ای که از مافیا به پهلوی کویر اصابت کرد منجر به دفن جاذبه‌های گردشگری شد.
بی‌رسانه در ادامه به سراغ چند منبع آگاهِ حوزه بهداشت نیزرفته است؛ گفت‌وگو با این کارشناسان بهداشت محیط را می‌خوانیم!
بی‌رسانه: منظور از پسماندهای جامد و ویژه صنعتی و پسماندهای خشک چیست؟!
پاسخ کارشناسان بهداشت محیط :به هر نوع پسماندی که ماهیت فیزیکی صلب داشته باشد؛ پسماند جامد میگویند. پسماندهایی هم که حاصلِ تولید واحدهای صنعتی هستند و البته خطرناک و مضر بوده و خسارات زیان‌باری برای محیط زیست و انسان بوجود می‌آورند باعث ایجاد بیماری می‌شوند را پسماند صنعتی ویژه صنعتی میگویند؛ همچنین این اصطلاح شامل پسماندهایی میشود که فاقد رطوبت باشند ؛معمولا این اصطلاح در پسماندهای عادی (فلز، نایلون، چوب، کاغذ و از این قبیل) استفاده می شود.
بی‌رسانه : آیا این نوع پسماندها، بی‌خطر هستند؟! و تهدیدی برای سلامت محیط زیست محسوب نمی‌شوند؟
پاسخ کارشناسان بهداشت محیط: پسماندهای صنعتی ویژه خطرناک بوده و علاوه بر ایجاد آلودگی آب و خاک، موجب بروز بیماری های خطرناک و سرطان‌زا برای انسان ها و حیوانات می‌شوند و معمولاً بهترین روش برای از بین بردن این نوع پسماندها زباله سوزهای مخصوص بوده که پس از سوزندان زباله‌ها باید خاکستر آنها به روش استاندارد دفع میشود؛ البته در برخی موارد این پسماندها قابلیت بازیافت و استخراج هستند.
بی‌رسانه: آیا از این پسماندهایی که از آن به عنوان جامد، ویژه یا خشک یاد میشود امکان ترشح مایع و شیرابه به سطح زمین یا آلوده کردن آب‌های زیرزمینی وجود دارد؟!
پاسخ کارشناسان: پسماندهای صنعتی ویژه که فاقد رطوبت باشند خیر ولی در اکثر موارد این پسماندها با آب اختلاط داشته و انتشار آلایندگی آن محرز می باشد.
بهترین راهکار برای دفن زباله های صنعتی چییست ؟ راه‌حلی که ایجاد آلودگی نکند را مختصراً توضیح دهید؟!
زباله های صنعتی معمولی زیاد مشکلی در دفن ندارند ولی پسماندهای صنعتی ویژه بهتر است اگر قابل بازیافت هستند بازیافت شود و چنانچه قابل بازیافت نیستند؛ سوزانده شوند و با روش مناسب و سپس با ایجاد لندفیل‌هایی در بستر مناسب دفن شوند.
بی رسانه: آیا نگهداری این پسماندها اگر به صورت استاندارد و ایزوله باشد با خطر زیست محیطی همراه نیست و آیا می‌تواند منشأ آلودگی سفره‌های آب زیرزمینی باشد؟
اگر ایزوله باشند خیر. ولی ما روش نگهداری ایزوله مطلق نداریم و همه آنها درصدی نشتی دارند که بر آب‌های زیرزمینی و تلفات حیوانات هم اثر دارد.
گفتگو با سرپرست حوزه گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و ذکر قابلیتهای کویر و به ویژه کویر دلازیان نیز خالی از لطف نبود و به سراغ این مسئول نیز رفته‌ایم. « این مسئول از وجود سایت پسماند در کویر دلازیان و همجواری این سایت با جاده‌ای که به معدن گوگرد متصل میشود بی‌اطلاع بود.»
نسیبه همتی در گفت‌وگو با خبرنگاران، ضمن تشریح موقعیت جغرافیایی و قابلیت های کویر سمنان به ویژه کویر دلازیان، بیان کرد: تپه‌های باستانی میرک که مربوط به دوره پارینه سنگی است در این نقطه از کویر خودنمایی می کند و سالانه گردشگرانی برای بازدید از این تپه‌های باستانی به این نقطه عزیمت میکنند.
وی هچنین به استقرار معدن متروکه گوگرد با وسعت چند کیلومتری در جنوب دلازیان اشاره و تصریح کرد: این معدن وسعت قابل توجهی دارد و جزو قدیمی ترین میراث در جنوب کویر سمنان است.
سرپرست حوزه گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سمنان در کنار معرفی سیمای گردشگری سمنان به یک نکته حائز اهمیت در خصوص تپه میرک اشاره و تصریح کرد: استان سمنان با ۹۷ هزار کیلومتر وسعت، در شرق استان تهران واقع شده که در زمره قدیمی ترین کانون‌های استقرار در فلات قاره ایران است و نتایج حاصل از کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی بیانگر وقوع یکی از بزرگ ترین سایت پارینه سنگی در ایران و حتی خاورمیانه است که در آن بحث تپه‌های میرک هم مطرح است.
همتی همچنین ضمن برشمردن چالش‌های حوزه گردشگری و موانعی که سد راه توسعه این صنعت است، اظهار کرد: ضعف زیرساخت‌ها و موانع پیش روی سرمایه گذاران، همواره جزو چالش‌های فرارروی این صنعت بوده و هست و با تسهیل در بروکراسی های اداری با استقبال سرمایه‌گذار و در نتیجه رونق این صنعت مواجه خواهیم شد.
وی همچنین با اشاره به تلاش‌های این اداره کل برای تبلیغات و معرفی و جذب گردشگر، گفت: رویداد بزرگ اکسپو ۲۰21 در آینده نزدیک و با هدف معرفی جاذبه های گردشگری در سطح بین‌المللی برگزار میشود و اداره کل میراث تصمیم دارد در این نمایشگاه شرکت کند و کلیپ‌های اماکن گردشگری سمنان را به نمایش بگذارد .
همتی از اجرای فمتوری با حضور بلاگرهای بزرگ و معروف و همچنین آژانس های بزرگ تهران و حوزه گردشگری طی ماه‌های آینده خبر داد و گفت: این اقدام هم زمینه‌ای برای معرفی جاذبه‌های گردشگری استان سمنان است و قرار است طی این فمتور ۳ روزه به تبلیغات بپردازیم.
گفتگوی ما با مردم و مسئولان به پایان رسید!
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بی‌رسانه در گزارش فوق به اختصار گوشه‌ای از قابلیتهای کویر سمنان و همچنین گلایه مردم و واکنش مسئولان را به رشته تحریر درآوردیم حال با وجود انعکاس همه اظهارات فقط چند سوال مطرح میشود؟ فرض را بر این میگیریم که زباله‌های خشک و جامد به این نقطه و با شرایط خاص منتقل میشود آیا واقعا این پسماندهای خشک بدون تبعات هستند؟!
چرا به مکاتبات اداری مردم پاسخ مکتوب ارائه نمی‌شود و چرا متولیان در پی توجیه مردم به صورت توجیه حضوری هستند؟ چرا رفع این شبهه با ارائه توجیه مستدل همچون تست های مربوط به آنالیز خاک و نمونه‌برداری از آب‌های زیرزمینی همراه نیست؟
آیا بهتر نیست مسئولان میراث به عنوان وارثانِ امین این بناهای تاریخی، نسبت به این مسأله حساس تر شوند و با توجه به همجواری سایت پسماند با جاده‌ای که به معدن گوگرد ختم میشود و همچنین تپه‌های باستانی میرک که ثبت ملی شده چاره‌ای اندیشی کنند ؛ آیا این موضوع آفتِ جذب توریست نیست؟!
کدام ارگان پاسخگوی چرایی تلفات شترهاست؟!
حتما در رویداد بزرگ اکسپوی ۲۰۲۱ و در معرفی و تبلیغات اماکن گردشگری جای تپه میرک به عنوان یکی از بزرگترین سایت های دوره پارینه سنگی در ایران و چه بسا خاورمیانه خالی نیست اما آیا تلاش برای جذب گردشگران خارجی با وجود فعال بودن این سایت به صلاح است؟!
سوال های زیادی وجود دارد اما آیا واقعاً نهاد متولی گردشگری نسبت به بمبی که در پنج کیلومتری تپه باستانی میرک فعال است، میراث‌دار سکوت خواهد شد؟
آیا با حمایت نماینده مردم به عنوان تنها حامی مردم روستاهای جنوب سمنان، شاهد پایان تشییع روح کویرنشینان سمنان بر شانه‌های مافیای پسماند خواهیم بود؟!
و در پایان یک جسارت به مسئولان البته بری‌الذمه‌مان: هشدارهای مادر طبیعت را بشنوید و پایش اقلیم عام را به اندازه اقلیم و محیط زیست شخصی‌تان جدی بگیرید!
انتهای پیام/م
