آندرومدا 3 میلیارد سال دیگر با کهکشان راه شیری برخورد می‌کند!

شبکه اطلاع‌رسانی بی‌رسانه از این پس در قالب سلسله‌مقالاتی کوتاه به نجوم به زبان ساده خواهد پرداخت. بخش نخست این مقالات را این‌جا بخوانید. این مقالات برگرفته از کلاس‌های نجوم علیرضا دانشگر، مسئول انجمن نجوم آسمان کویر سمنان است. بخش دوم این سلسله‌مقالات را می‌خوانید:

در یادداشت نخست به مقایسه اندازه‌ها و فاصله‌های اجرام سماوی پرداختیم. فرض بر این بود که خورشید به اندازه یک پرتقال کوچک شود و فاصله نیز به همان نسبت کوچک شود. در این فرض، ماش(اورانوس) به اندازه 250 متر با پرتقال فاصله خواهد داشت! ماش دوم یا نپتون هم حدود 480 متر با پرتقال فاصله خواهد داشت. پلوتو گازی نیست و اندازه آن یک‌پنجم زمین است و بنابراین از حدود 15 سال قبل، از فهرست سیاره‌ها خارج شده و به عنوان یکی از اجرام کمربند کویپر شناخته می‌شود.

اما همین سیاره کوتوله حدود 600 متر با پرتقال(خورشید) با قطر ده سانتی‌متر فاصله دارد! اما بیایید با سرعت حرکت اجرام و سیارات آشنا شویم. زمین در گردش به دور خود، در هر ساعت یکهزار و 670 کیلومتر جابجا می‌شود؛ بعبارتی در هر ثانیه یا در هر بار پلک زدن، حدود 500 متر حرکت می‌کنیم! طول مدار زمین به دور خورشید، 940 میلیون کیلومتر است و در هر پلک زدن، زمین حدود 30 کیلومتر در گردش خود به دور خورشید حرکت می‌کند.

فاصله زمین تا ماه 384 هزار کیلومتر و فاصله زمین تا خورشید هم 150 میلیون کیلومتر است. بشر تا مدت‌ها گمان می‌کرد که خورشید، ستاره‌ای ثابت است و همه به دور آن می‌گردند اما خود خورشید هم در هر ثانیه 230 کیلومتر یعنی در هر ساعت 828 هزار کیلومتر حرکت می‌کند! گفته می‌شود که 250 میلیون‌سال طول می‌کشد تا خورشید یک دور بر گرد مرکز کهکشان راه شیری بگردد؛ زمانی که آن را سال کهکشانی می‌نامند.

در واقع حرکت سیارات، یک حرکت دایره‌ای ساده نیست بلکه زمین و دیگر سیارات به همراه خورشید در حرکت‌اند! خورشید -بنابر اطلاعاتی که از لکه‌های خورشیدی به دست آمده است- هر 25 روز یک‌بار هم به دور خودش می‌گردد اما چون خورشید گازی و سیال است، مرکز آن یک سرعت و سطح آن سرعتی دیگر دارد. خود کهکشان ما هم در حال حرکت است و تخمین زده شده که کهشان راه شیری در هر ثانیه 600 کیلومتر یعنی در هر ساعت 2 میلیون و 160 هزار کیلومتر حرکت می‌کند!

مجموعا زمین با سرعت 900 کیلومتر بر ثانیه در عالم در حال چرخش است! آیا اجرامی بزرگ‌تر از خورشید هم وجود دارند؟ پاسخ مثبت است: غول‌ها! اجرامی با ابعاد 10 تا 100 برابر خورشید را غول سرخ نامیده‌اند. سپر یو وای، یکی از بزرگ‌ترین ستاره‌های شناخته‌شده است و بیش از 5 میلیارد خورشید در آن جای می‌گیرد! قطر «سپر یو وای» یکهزار و 900 برابر قطر خورشید است!

این ابرغول سرخ در فاصله 5 هزار و 219 سال نوری از زمین واقع شده است! قطر کهکشان راه شیری، 100 هزار سال نوری و بنابراین شعاع آن 50 هزار سال نوری است و ما، زمین، تقریبا در میانه شعاع کهکشان واقع شده‌ایم. ضخامت کهکشان ما 3 هزار سال نوری است! نکته دیگر درباره کهکشان ما این که تمامی تصاویر کاملی که از کهکشان راه شیری دیده‌اید، فیک است، چراکه بشر هرگز نتوانسته به بیرون از کهکشان راه پیدا کند تا بتواند تصویری آن بگیرد!

عمر ستارگان چقدر است؟ حدودا 10 میلیارد سال! بنابراین طبیعی است که در فاصله‌های کوتاه چندهزار ساله، متوجه حرکت جابجایی اجرام سماوی نشویم. در عالم کهکشان‌های پرشماری وجود دارد. یکی از این کهکشان‌ها، آندرومداست که 2.5 میلیون سال نوری با ما فاصله دارد. آندروما با سرعت 600 کیلومتر بر ثانیه در حال نزدیک شدن به کهکشان ماست و شبیه‌سازی‌های انجام‌شده در دانشگاه دورهام انگلیس نشان داده که آندرومدا حدود 3 میلیارد سال دیگر با کهکشان ما برخورد می‌کند!

سلسله‌مقالات نجوم به زبان ساده، ادامه دارد…

انتهای پیام/ح