جناب رئیسی! کار را با ابطال کامل و همیشگی پروانه بهره‌برداری معدن بوکسیت، تمام کنید!

به گزارش بی‌رسانه، توقف کامل و همیشگی فعالیت معدن بوکسیت در شاهوار، یکی از مطالبات جدی مردم شاهرود و به ویژه علاقه‌مندان به میراث طبیعی ایران است. پیش‌تر مدیرکل محیط‌زیست استان سمنان اعلام کرده بود که صمت بدون کسب مجوز از محیط‌زیست برای بهره‌برداری از معدن بوکسیت مجوز صادر کرده است. مسئولان منابع طبیعی نیز می‌گویند مجوزهای صمت، خارج از چارچوب مجوزهای صادره توسط اداره‌کل منابع طبیعی بوده است.

اکنون خواسته مردم از رئیس‌جمهور، ابطال قطعی پروانه بهره‌برداری از معدن بوکسیت است. در این ارتباط با «حاج ابوالحسن قزوینی» از موثران شاهرود گفتگو کردیم که مشروح گفته‌های ایشان را در ادامه می‌خوانید:

تمدن‌های چندهزاره بسطام، مدیون قله شاهوار است. شاهوار یکی از بلندمرتبه‌ترین ارتفاعات منطقه است. چند سال است که مردم در اضطراب آسیب‌های وارده بر شاهوار هستند. مردم از زمانی که دریافتند معدن‌کاوی به طور بی‌رحمانه‌ای پیکر شاهوار را می‌خراشد، در نگرانی به سر می‌برند. من در حدود سال‌های 59 و 60، دبیر هیأت واگذاری زمین در شهرستان شاهرود بودم.

در آن زمان، دبی آب قنات شاهرود که از شاهوار تأمین می‌شود، 500 لیتر بر ثانیه بود. رئیس وقت سازمان آب، می‌گفتند شاید در ایران قناتی با این اندازه دبی وجود نداشته باشد. سال‌ها گذشت. وقتی در سال 97، پس از چند سال به ارتفاعات شاهوار رفتم، منظره‌ای غم‌افزا را در برابر خود دیدم. نامه‌ای به امام جمعه محترم شاهرود و فرماندار وقت که از قضا امروز استاندار سمنان هستند نوشتم.

در این مکتوب، آوردم که ما قصد داشتیم در آن سال‌های دور، قطعاتی از زمین دامنه کوه را برای کشاورزیِ افراد بی‌بضاعت و مستضعف واگذار کنیم اما اکوسیستم و مراتع منطقه، کارشناسان امر را بر آن داشت که چنین اعلام‌نظر کنند که اگر این مراتع تخریب شوند، ده‌ها سال زمان لازم است تا بار دیگر این مراتع جان بگیرند. بنابراین ما حتی برای کشاورزی مستضعفان نیز این زمین‌ها را واگذار نکردیم اما وقتی جاده‌هایی را به عرض چندین‌متر و طول چندین کیلومتر در دل شاهوار دیدم، بغض گلویم را می‌فشرد.

آقای هاشمی، فرماندار وقت، نامه مرا به نهادهای ذی‌ربط ارجاع دادند. محیط‌زیست پس از گذشت هفت سال از معدن‌کاوی در شاهوار، پاسخی را به فرمانداری و به من ارائه کرد و در آن تصریح شده بود که معدن مذکور بی‌هیچ مجوزی از ناحیه محیط‌زیست آغازبکار کرده است و ما هم از بابت زیست وحوش و تخریب محیط‌زیست نگران و معترضیم.

ما علاقه‌مندیم که مستندات موجود را مستقیما به دست آقای رئیسی برسانیم. درست است که معدن، سه سال است تعطیل شده اما رفع نگرانی مردم میسر نمی‌شود مگر با ابطال کامل و دائمی پروانه بهره‌برداری از معدن. از زمان تعطیلی معدن، زخمِ مشکلات زیست‌محیطی مرتبط با آب در شاهوار قدری التیام یافته است اما اگر معدن بار دیگر فعالیتش را آغاز کند، اثرات بسیار خطرآفرین پیشین دوباره بروز خواهد کرد.

مرکز پژوهش‌های مجلس پیش‌تر بررسی جامعی را درباره شاهوار صورت داده است و آسیب‌های فراوانی را برشمرده است که بر هریک انگشت نهیم، کافی است تا حجتی باشد برای تعطیلی کامل و همیشگی فعالیت معدن. خوشبختانه قله شاهوار در فهرست آثار طبیعی ایران به ثبت رسید. اکنون که این اتفاق میمون رقم خورده است، از آقای رئیسی می‌خواهیم با لغو پروانه معدن، کار را تمام کنند و اضطراب را از مردم بگیرند.

پرسشی که باید به آن اشاره کنم این است که در کجای دنیا، کارفرما پژوهشگر را استخدام می‌کند تا آن پژوهشگر درباره آلایندگی و مخرب بودن فعالیت مرتبط با کارفرما، اظهارنظر کند؟ وقتی شرکت آلومینا هزینه پژوهش را پرداخت می‌کند، اساسا می‌تواند این فرایند را پژوهش نامید؟ اگر بتوانیم حضورا خدمت آیت‌الله رئیسی برسیم، می‌توانیم مستندات دقیق این مواضع را به ایشان تقدیم کنیم.

می‌گویند حرفی از آب قطری نزنید. انتقال آب کالپوش هم که محقق نمی‌شود. تنها ذخیره‌گاه آب شاهرود، آب شاهوار است. تقاضا داریم این آب را از ما نگیرند. گرفتن این آب از شاهرود، یعنی نابودی شاهرود. فرزندان ما می‌خواهند در این شهرستان زندگی کنند، حق حیات را از آن‌ها نگیریم. درخواست دیگر ما از ایشان این است که در توزیع بودجه‌ها در سراسر استان عدالت برقرار باشد.

درباره شاهوار ذکر این نکته نیز لازم است که اگر آیت‌الله رئیسی بتوانند حضورا از شاهوار بازدید کنند، مسائل بسیاری را از نزدیک لمس خواهند کرد. با جاده‌کشی‌های صورت‌گرفته حتی با خودروی پراید هم می‌توان تا قله شاهوار رفت و اگر از این منطقه بازدید کنند درمی‌یابند که چه فاجعه زیست‌محیطی خطرآفرینی در شاهوار رخ داده است. بهره‌برداران معدن، در شاهوار سوله‌هایی ساخته‌اند آن هم در مناطقی که اساسا به آن‌ها واگذار نشده بود.

این مستحدثات باید تخریب شود. نمی‌دانم نهادهای ذی‌ربط چه می‌کنند و چرا شاهد اقدام عملی برای تخریب این بناها نیستیم؟ اگر تخلف رخ داده، باید شاهد تخریب این بناها باشیم. اگر یک فرد معمولی در باغی اتاقی را بدون مجوز بسازد، با بولدوزر تخریبش می‌کنند اما در ارتفاع 2 هزار و چند صد متری شاهوار ساختمان ساخته‌اند و هنوز پابرجاست. آن‌ها هنوز دارند به فعالیتشان و به جاده‌سازی‌شان ادامه می‌دهند.

شواهد نشان می‌دهد که آن‌ها هنوز به آغاز فعالیت معدن امیدوارند. حضرت آیت‌الله رئیسی! کار را در این سفر تمام کنید. در حدود سه سال گذشته که معدن تعطیل بوده، گزارشات آلومینای جاجرم نشان می‌دهد که تولیدشان افزایش پیدا کرده است؛ بنابراین با تعطیلی معدن، مشکلی برای این شرکت به وجود نمی‌آید. امیدواریم در این سفر، تصمیم قاطعی درباره فعالیت معدن اتخاذ شود.