به تازگی بخش نخست مقاله‌ای از دانیال یادگاری، فعال دانشجویی مطالبه‌گر را منتشر کردیم که شامل کلیاتی درباره ویژگی‌های امام جمعه تراز انقلاب بود. بخش نخست این مقاله را این‌جا بخوانید. بخش دوم و پایانی این مقاله اکنون پیش روی شماست:
1.اهل تقوا
2.اهل نظم و انضباط
بي‌شک تحقق آرمان‌ها بدون داشتن برنامه‌ريزي و نظم و انضباط محقق نخواهد شد؛ لذا شخصيت انقلابي در عمل مجاهدي است که مبتني بر نظم و انضباط حرکت مي‌کند. البته، از آنجا که تلاشگري معطوف به هدف است و براي تحقق آرمان‌ها و دفاع از ارزش‌ها با همه توان وارد ميدان مي‌شود، در صورت رسيدن به بن‌بست، راه‌هاي متعددي را مرور و بررسي مي‌کند و با اولين مانع در جا نزده و کناره‌گيري نمي‌کند.
اما اين به آن معنا نيست که ملزم به رعايت نظم و قانون نيست. البته، دشمنان براي تخريب چهره انقلابيون، آنان را به بي‌نظمي متهم مي‌کنند. رهبر معظم انقلاب اسلامي در نفي اين اتهام مي‌فرمايند:«حرکت انقلابي برخلاف القائات افراد خبيث و يک عده از قلم به مزدهاي داخلي که آن را ترويج مي‌کنند و اين‌طور القا مي‌کنند که انقلاب يعني آشفتگي؛ سردرگمي؛ هيچي به هيچي نبودن و سنگ روي سنگ بند نشدن، نيست؛ بلکه انضباط انقلابي، برترين و قوي‌ترين انضباط‌هاست. بي‌نظمي‌اي که اول انقلاب ديده مي‌شود، به‌خاطر اين است که بناي غلط و کج و پوسيده‌اي وجود دارد، که بايد آن را به‌هم ريخت و بناي نويي گذاشت. آن به‌هم ريختگي متعلق به اول انقلاب است؛ انقلاب که آن به‌هم ريختگي نيست؛ انقلاب يک امر مستمر است؛ انقلاب يعني سازندگي؛ يعني رويش و بالندگي. رويش و بالندگي بدون انضباط، بدون قانون و بدون نظم مگر ممکن است؟! بهترينِ کارها را کساني کرده‌اند که با روحيه انقلابي کرده‌اند؛ هم در جنگ، هم در سازندگي و هم در علم و مسائل فرهنگي. بنابراين، انقلابي بمانيد(1/4/83)
در اين بين امام جمعه انقلابي خود بايد الگوي نظم و انضباط و رعايت قانون و پايبند به حرف و قول باشد تا سخنش در قلب مخاطبيني که به ايشان به مثابه اسوه عملي اخلاق اسلامي و انقلابي نگاه مي‌کنند، اثرگذار شود. توصيه به «نظم امرکم» در ابتداي کلام ائمه جمعه نيز بار مسئوليت خطيري است که باید بر دوش گوينده کلام ابتدا کند.
3.اهل اخلاص و کار براي خدا
شاخص ديگر براي شرح روحيه انقلابي‌گري اخلاص است. به اين معنا كه عمل جهادي و حضور انقلابي در صحنه نه براي کسب قدرت و منافع شخصي و مادي يا رضايت ديگران، بلکه تنها مبتني بر انجام وظيفه نسبت به مردم و کسب رضاي الهي صورت گيرد. در اين نگرش، اگر عملي مبتني بر اخلاص صورت نگيرد، بي‌ارزش بوده و پذيرفته نخواهد شد. امام جمعه انقلابي براي خدمت به مردم نباید منتي بر جامعه داشته باشد!
4.دغدغه‌مند و مسئوليت‌پذير
يکي ديگر از شاخصه‌هاي سبک زندگي انقلابي دغدغه‌مندي و مسئوليت‌پذيري است. امام جمعه انقلابي نباید فردي عافيت‌طلب و غيرمسئول در برابر جامعه باشد و از کنار معضلات و نابساماني‌ها به سادگي بگذرد! امام جمعه انقلابي؛ انسان دردمندي است که کمبودها و تبعيض‌ها خواب راحت را از او گرفته و او را به ميدان مبارزه با آن کشانده است و همين روحيه است که او را در جامه يک عدالت‌خواه و آزادي‌خواه و ميدان‌دار مبارزه با فقر و فساد و تبعيض و بسياري ديگر از انحرافات معرفی می‌کند.
دغدغه‌اي بزرگی که او را از دغدغه‌هاي حقير رهانيده و در برابر بسياري از معضلات و مشکلات ملي و حتي فراملي احساس مسئوليت کرده و براي خود رسالتي فراتاريخي قائل است.
5.وظيفه‌شناس و عامل به تکليف
عمل به تکليف و وظيفه، شاخص ديگري براي یک امام جمعه انقلابي است. امام جمعه انقلابي زبان حقيقت‌گوست و با مصلحت انديشي‌هاي منفعت‌گرايانه نسبتي ندارد. او باید خود را موظف به انجام تکليف بدارد هرچند اين تکليف‌مداري براي او هزينه‌هايي داشته باشد.
6.اهل عقلانيت و اعتدال
انقلابي‌گري با عقلانيت و تدبير و اعتدال‌ورزي همراه است. اگر انقلابي‌گري دچار توهمات ذهني و شعارزدگي بدون تدبير و عقلانيت معطوف به نتيجه شود، در مسير انحرافي افتاده است که نمي‌توان سرانجام روشني براي آن متصور بود. انقلابي واقعي، خردمند، داراي عقل و اهل خردمندانه عمل کردن است. امام جمعه انقلابي هم باید داراي ابتکار و اهل ابتکار باشد و از همه مهم‌تر از هنر خود در مسير مبارزه با فقر و فساد و با هدف موفقيت بهره بجويد.
محصول اين تدبير و عقل‌ورزي، اعتدال‌گرايي است. به واقع، با افراطي‌گري و تفريط‌گرايي نمي‌توان آرمان‌هاي الهي را محقق کرد؛ چرا که راه به انحراف و انحطاط دارد. رهبر معظم انقلاب به انقلابيون توصيه مي‌کنند:«افراط نبايد باشد، تفريط هم نبايد باشد. توجه كنيد كه افراط هم همان اندازه ضرر مي‌زند كه تفريط. عمل نكردن يقيناً مضر است، عمل افراط‌آميز هم به همان اندازه مضر است؛ مراقب باشيد(2/8/89)
7.اهل شجاعت
روحيه انقلابي ريشه در ايمان قاطع به هدف و ضرورت مبارزه براي دستيابي به هدف دارد. در جهان‌بيني اسلامي که اين هدف با حقيقت الهي آميخته شده است، در دل انسان انقلابي آنچنان شور و حرارت و اميد و ايمان مي‌آفريند که اراده او را استوار کرده و حاصل آن شجاعت و غيرت است. امام جمعه انقلابي، انسان شجاعي است که باید از رويارويي با دشواري‌ها و خطرات نهراسد و با شجاعت به ميدان مبارزه با اشرافیت و تبعیض وارد شود.
او باید قاطعانه و بدون رودربايستي با اشرافیت مسئولان برخورد کرده و داراي صراحت باشد در بیان و از گفتن حقيقت ابايي نداشته باشد.
8.خلق و خوي مردمي
امام جمعه انقلابي امام جمعه‌اي مردمي است. مردمي بودن به معناي آنکه با توده‌هاي مردم معاشرت مستمر دارد. در تراز مردم زيست مي‌کند، از دردهايشان آگاه است. به زبان فهم ايشان سخن مي‌گويد. دغدغه مردم دغدغه ايشان است و به عبارتي صداي مردم به حساب مي‌آيد. امام جمعه مردمي از هر تصميمي و هر موقعيتي که بين مردم و ايشان فاصله بيندازد دوري مي‌کند و تلاش مي‌کند تا هرچه بيشتر خود را به مردم نزديک نمايد.
10.اهل حضور در صحنه
يكي از مهم‌ترين شاخصه‌هاي روحيه انقلابي، مسئله حضور در صحنه است. امام جمعه انقلابي نباید عارفي عزلت‌نشين باشد كه تنها با ذكر و خودسازي فارغ از اجتماع زيست كند؛ بلكه باید عارفي مجاهد باشد كه با تيزبيني و بصيرت همواره در صحنه حاضر است. امام جمعه باید در صحنه باشد تا حافظ ارزش‌های اصیل اسلام ناب و انقلاب مستضعفین در جامعه باشد.
11.اهل خط‌شکني و پيشرو بودن
ويژگي ممتاز ديگر امام جمعه انقلابي پيشرو بودن است. باید جرئت و جسارت حضور در عرصه‌هايي را برای انقلاب و مردم داشته باشد که تا به حال کسي به آن وارد نشده است. انقلابي بودن در تضاد با محافظه‌کاري است؛ لذا یک امام جمعه انقلابی از شکستن سدها و عبور از مرزها واهمه ندارد و در مسير تحقق آرمان‌ها پيشگام و پيشرو در عبور از موانع است.
امام جمعه انقلابي در برابر بسيار از انحرافات مي‌ايستد و تابوهاي غيرارزشي را مي شکند و پيشگام تحول به نفع تحقق ارزش‌هاي انقلابي است.
12.اهل اميد
انقلابي‌گري با اميد درآميخته است. امام جمعه انقلابي اگر چشم‌انداز آينده را روشن و پر اميد نبيند و دستيابي به اهداف و تحقق آرمان‌ها را ناممکن بداند، نمي‌تواند پاي در ميدان مبارزه و تلاش و مجاهدت بگذارد؛ لذا طبيعي است که انسان انقلابی، انساني پراميد است که با انگيزه و با نشاط در حرکت است و با حرکت خود ديگران را نيز به آينده بهتر اميدوار مي‌سازد.
امام جمعه انقلابي اميد دروني خود را در جامعه بسط مي‌دهد و مخاطبين خود را نيز اميدوار مي‌سازد. تريبون امام جمعه انقلابي تريبون اميد است. اميد به نصرت الهي، اميد به آينده روشن جريان حق و انقلاب اسلامي، اميد به نتيجه بخش بودن تلاش مجاهدان راه خدا، اميد به موفقيت ملت ايران در ايستادگي و مبارزه با استکبار جهاني و تریبون ناامید کردن مفسدان و ناکارآمدان و حقه‌بازان جوان و پیر جناح‌های سیاسی که همواره به دنبال منفعت خود هستند.
13.ساده‌زيست و مخالف رفاه‌طلبي
يکي از اقتضائات انقلابي‌گري و مبارزه، افتادن در مشقت و رنج و سختي و محروميت است. انقلابي پيش از آنکه وارد ميدان مبارزه شود، بايد خود را براي اين ميدان آماده سازد، از دل زندگي آميخته با رفاه و ثروت و برخورداري مادي روحيه انقلابي جوانه نخواهد زد! لذا با صراحت مي‌توان گفت که يکي از شاخصه‌هاي امام جمعه انقلابي ساده‌زيستي و دوري از رفاه‌طلبي و عافيت‌جويي است.
امام جمعه انقلابي که براي تحقق عدالت و آزادي و ديگر آرمان‌هاي انساني و الهي در سطح جامعه و براي توده‌ها به ميدان آمده است، نمي‌تواند شعار عدالت و برابري دهد، در حالي که خود در زندگي شخصي غرق در نعمت و برخورداري مادي است. امام جمعه انقلابي نمي‌تواند ملت را علي‌رغم مشکلات فراوان معيشتي به ايستادگي و مقاومت در برابر دشمن و ترفندهاي آن دعوت کند در حالي که خود طعم تلخ مشکلات را چشيده باشد!
اين حقيقت در کلام حضرت امام خميني(ره) اينگونه تجلي يافته است:«ملت عزيز ما كه مبارزان حقيقي و راستين ارزش‌هاي اسلامي هستند، به خوبي دريافتهاند كه مبارزه با رفاه‌طلبي سازگار نيست و آنها كه تصور ميكنند مبارزه در راه استقلال و آزادي مستضعفين و محرومان جهان با سرمايه‌داري و رفاه‌طلبي منافات ندارد، با الفباي مبارزه بيگانهاند و آنهايي هم كه تصور ميكنند سرمايه‌داران و مرفهان بيدرد با نصيحت و پند و اندرز متنبه ميشوند و به مبارزان راه آزادي پيوسته و يا به آنان كمك ميكنند آب در هاون ميكوبند. بحث مبارزه و رفاه و سرمايه، بحث قيام و راحت‌طلبي، بحث دنياخواهي و آخرت‌جويي دو مقولهاي است كه هرگز با هم جمع نميشوند و تنها آنهايي تا آخر خط با ما هستند كه درد فقر و محروميت و استضعاف را چشيده باشند. فقرا و متدينان بيبضاعت گردانندگان و برپادارندگان واقعي انقلاب‌ها هستند. ما بايد تمام تلاش‌مان را بنماييم تا به هر صورتي كه ممكن است خط اصولي دفاع از مستضعفين را حفظ كنيم. مسئولان نظام ايرانِ انقلابي بايد بدانند كه عدهاي از خدا بي‌خبر براي از بين بردن انقلاب هر كس را كه بخواهد براي فقرا و مستمندان كار كند و راه اسلام و انقلاب را بپيمايد، فوراً او را «كمونيست» و «التقاطي» ميخوانند. از اين اتهامات نبايد ترسيد. بايد خدا را در نظر داشت و تمام همّ و تلاش خود را در جهت رضايت خدا و كمك به فقرا به كار گرفت و از هيچ تهمتي نترسيد. آمريكا و استكبار در تمامي زمينهها افرادي را براي شكست انقلاب اسلامي در آستين دارند، در حوزهها و دانشگاه‌ها مقدس‌نماها را كه خطر آنان را بارها و بارها گوشزد كردهام. اينان با تزويرشان از درون محتواي انقلاب و اسلام را نابود ميكنند. اينها با قيافهاي حق به جانب و طرفدار دين و ولايت همه را بي‌دين معرفي ميكنند. بايد از شرّ اينها به خدا پناه بريم و همچنين كساني ديگر كه بدون استثنا به هر چه روحاني و عالِم است حمله ميكنند و اسلام آنها را اسلام آمريكايي معرفي مينمايند، راهي بس خطرناك را ميپويند كه خداي ناكرده به شكست اسلام ناب محمدي منتهي مي‌شود. ما براي احقاق حقوق فقرا در جوامع بشري تا آخرين قطره خون دفاع خواهيم كرد(29/4/67)
