چالش‌های جدیِ پیش روی اقتصادِ دانش‌بنیان در استان سمنان
گفتگوی بی‌رسانه با اقتصاددان و مدیر مرکز رشد دانشگاه سمنان
به گزارش بی‌رسانه، واکاوی علمی ابعاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در شرایطی که این روزها، واژه دانش‌بنیان به شعاری پرتکرار در سخنان مسئولان تبدیل شده است، ضروری است. بی‌رسانه کوشیده است در گفتگو با دکتر عبدالمحمد کاشیان، اقتصاددان و مدیر مرکز رشد دانشگاه سمنان، مسائل این حوزه را از منظر علمی مورد بررسی قرار دهد.
دکتر کاشیان معتقد است مزیت استان سمنان در میان استان‌های کشور، اقتصاد دانش‌بنیان است اما از نگاه او در مسیر توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، موانعی همچون توزیع نامتوازن زیرساخت‌های این اقتصاد وجود دارد. این اقتصاددان تأکید می‌کند که توجه به اقتصاد دانش‌بنیان نباید صرفا منجر به تقویت بخش‌های خصوصی سرمایه‌دار شود.
مشروح این گفتگو را از نظر می‌گذرانید:
بی‌رسانه: جناب آقای دکتر کاشیان! با توجه به تجارب شما در تعامل با شرکت‌های دانش‌بنیان، مزیت استان در این حوزه را به طور خاص در چه بخش‌هایی بیش‌تر می‌دانید؟
مقدمتا باید اشاره کنم که شرط توسعه و پیشرفت اقتصاد ایران، رشد و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان است و اساسا اگر این حوزه از اقتصاد توسعه نیابد، اقتصاد ایران چشم‌انداز روشنی نخواهد داشت. این امر در خصوص اقتصاد استان سمنان نیز صادق است.
پیش از آنکه بخواهم به سوال اول شما پاسخ بدهم، باید اين نکته را ذکر کنم اساسا اگر بخواهیم مزیتی برای استان سمنان در مقایسه با سایر استان‌های کشور در نظر بگیریم، آن مزیت اقتصاد دانش بنیان است، چرا که استان سمنان از نظر شاخص‌های علمی و فناوری از برترین استان‌های کشور است و از بعد جغرافیای اقتصادی نیز بسیار استراتژیک است.
خاصیت اقتصاد دانش بنیان این است که در تمامی حوزه‌های اقتصادی از جمله صنعت، معدن کشاورزی، گردشگری و تجارت بروز و ظهور دارد و اساسا افزایش بهره‌وری که از اهداف مهم اقتصادی استان است، در گرو حرکت به سمت دانش بنیان کردن بخش‌های مختلف اقتصاد است.
شاید بتوان مهمترین مزیت‌های استان در حوزه دانش‌بنیانی را در صنایع معدنی، خودرو، کشاورزی و گردشگری دانست، اما علاوه بر موضوع مزیت، می‌بایست مساله نیاز را هم مورد توجه قرار داد. رافع اصلی نیازهای استان سمنان در مسائلی از جمله مدیریت آب، جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی، افزایش بهره‌وری کشاورزی و کاهش وابستگی صنایع به واردات، همان اقتصاد دانش بنیان است.
توزیع نامتوازن زیرساخت‌های اقتصاد دانش‌بنیان در استان
بی‌رسانه: مهمترین موانع درون‌استانی رشد اقتصاد دانش‌بنیان از نگاه حضرتعالی چیست؟
معضلات مهمی در توسعه زیست‌بوم دانش‌بنیان در استان سمنان، وجود دارد که از جمله آن‌ها توزیع نامتوازن زیرساخت اقتصاد دانش‌بنیان است.
موضوع دیگر نگاه دولتی و حاکمیت دستوری به این اکوسیستم است که با ذات و ماهیت آن در تضاد است. جا انداختن این بینش که بازیگران اصلی اکوسیستم دانش‌بنیان فناوران و شرکت‌های اقتصادی هستند و دولت‌ها و حاکمیت فقط می‌بایست بسترساز باشد، به چالشی جدی تبدیل شده است.
و معضل سوم را می‌توان به این امر اختصاص داد که اقتصاد دانش بنیان باید منجر به تقویت اقتصاد مردمی شود نه صرفا تقویت بخش‌های خصوصی سرمایه‌دار.
فقدان یک مدل کارامد در پیوند فناوری و صنعت در استان
بی‌رسانه: پیشنهادات حضرتعالی برای رشد اقتصاد دانش‌بنیان که به صورت درون‌استانی قابل اجراست را می‌شنویم.
مدیران اقتصادی استان می‌بایست با شناسایی معضلات پیش روی شرکت‌های دانش‌بنیان سعی در رفع آن‌ها و نیز موانع موجود داشته باشند. مهمترین معضلات شرکت‌های فناور در استان سمنان مساله تجاری‌سازی و بازار فروش و نبودن یک مدل کارامد در پیوند فناوری و صنعت است. راه‌های متعددی برای این امر وجود دارد که می‌بایست با نظر متخصصین این حوزه آن‌ها را اجرایی کرد.
از بعد حاکمیتی فناوران استان سمنان از دو مساله بسیار مهم شکایت دارند، یکی عدم اجرای قانون معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوران مستقر در پارک و دیگری دشواری‌های صدور مجوز که واقعا به معضلی جدی برای شرکت‌ها تبدیل شده است.
