فکر کنید در سال ۱۹۹۵ هستید و اینترنت تازه به دنیا آمده است. اینترنت بعد از آمدنش فرزندانی را هم با خودش به دنیای ما آورد و همانطور که میدانیم بزرگترین شرکتهای دنیا با ظهور اینترنت به وجود آمدند؛ مثل شرکتهای گوگل، آمازون و…
اما آیا روزی که اینترنت پا به عرصه جهان گذاشت و به عبارتی یک تکنولوژی در سطح وسیع به تولید انبوه و در دسترس همگان قرار گرفت؛ این سوال به ذهن بشر خطور کرد که با وجود همه کاربرد و قدرتی که دارد ممکن است روزی زمان خداحافظیاش هم فرا برسد؟ یا جایگزینی هم داشته باشد؟ یا تکنولوژیای وجود دارد که از ظرفیت برقراری تعاملات دوطرفه برخوردار باشد و به دنیای تعاملات یکطرفه پایان دهد؟
دکتر سعید کردی مدرس دانشگاه در گفتگو با بیرسانه درباره جانشین اینترنت فعلی که پنجرهای به زندگی جدید یا دنیای سه بعدی میگشاید توضیحاتی داده است.
وی میگوید: احتمالاً زمان خداحافظی با اینترنت فرارسیده است و جایگزین اینترنت فعلی «متاورس» خواهد بود.
توضیحات دکتر کردی پاسخگوی گوشهای از ابهامات ما نسبت به دنیای عظیم متاورس است. توضیحات را میخوانیم:
همانگونه که میدانیم اینترنت یک شبکه جهانی است که همگان از طریق آن به هم متصل میشوند؛ اما به صورت دو بعدی. اما متاورس ایده اتصال دنیا به صورت سهبعدی است؛ همانند یک زندگی واقعی.
اگر سال ۱۹۹۵ را به خاطر داشته باشید، احتمالا این را هم به خاطر دارید که در برههای، همهچیز به سرعت اینترنتی شد! متاورس هم دقیقاً به همین صورت و بسیار سریع دنیا را فرا خواهد گرفت.
اگر به بازیهای رایانهای علاقه مند باشید حتماً نام بازی Fortnite را شنیدهاید یا وارد این دنیای بازی شدهاید؛ متاورس با بازی آغاز شده است. در سال ۲۰۱۷ که این بازی تولید شد یک بازی عادی تیراندازی بود اما آرامآرام تکامل پیدا کرد و امروزه امکانات آن فراتر از یک بازی است؛ در این بازی سالن کنسرتهایی وجود دارد که بازیکنان بازی میتوانند وارد آن شده (محیطی که دقیقاً شبیه محیط کنسرتهای واقعی است) و همراه با دهها میلیون نفر به صورت سه بعدی که همگی آنها این قابلیت وجود دارد که فورتنایتی که بازی می کند را ببینند.( تصورتان این نباشد که این کنسرتها تقلبی هستند همگی آنها واقعی هستند که توسط خود خوانندگان معروف و ارکسترهای واقعی آنان اجرا شده است)
حالا تصور کنید یک دنیایی با این تعریف به دنیای واقعی متصل شود یعنی ما داخل منزل خودمان نشستیم و در آنِ واحد به کنسرت میرویم، دوستانمان را میبینیم، خرید میکنیم، سرکار میرویم، دانشگاه و مدرسه میرویم. اما همه اینها به صورت سه بعدی در اینترنت انجام میشود؛ در واقع «مشاهده خودمان در دنیای متاورس با سفر به زمان و مکانهای مختلف بدون کوچکترین حرکتی»
،Fortnite تنها شرکتی نیست که به دنبال متاورس است شرکتهای دیگری مثل سیلیکون ولی( Silicon Valley) هم به دنبال این برنامه هستند؛ یکی از بزرگترین شرکتهایی که وارد حوزه متاورس شده شرکت متا است که متعلق به آقای زاکربرگ (مالک فیسبوک و اینستاگرام) است.
زاکربرگ اسم شرکتش را بنام متا نامگذاری کرده که مختصر همان متاورس است؛ فیسبوک میخواهد دنیایی را بسازد که مثل بازی سیمز(The sims game) زمانی که وارد آن بشوید با مردم دیگر در آنجا رابطه داشته باشیم و کارها و فعالیتهای مختلف انجام بدهیم؛ اما داخل خانه واقعی خود نشسته باشید.
حالا که قرار است این کار پیادهسازی و اجرا شود نیازمند یک سری زیرساختها می باشد که سه زیرساخت اصلی آن تقاضا و نرمافزار و سختافزار است.
وقتی تقاضا(Demand) وجود داشته باشد مسلما نرمافزار(software) و سختافزار(hardware) مرتبط با آن ساخته میشوند.
در حال حاضر تقاضا خیلی زیاد و بیشتر از تصور عمومی است چون بسیاری از افراد تمایل دارند به این شکل زندگی کنند. یعنی برای ارتباط با دیگران از پشت میز کامپیوتر، لپتاپ یا موبایل خودشان بلند نشوند و هر جایی که میخواهند بروند و هر خریدی را هم از هر فروشگاهی که دوست دارند انجام دهند.
برای مثال در سال ۲۰۲۰ فینال مسابقات بسکتبال(NBA) را هفت و نیم میلیون نفر تماشا کردند. اما یک بازی به نام league of legends را که ممکن است بعضیها حتی اسم آن را هم نشنیده باشند یک تورنمنت برگزار کرده است که فینال آن را ۴۴ میلیون نفر در دنیا تماشا کردند، حالا تصور خودتان را با وجود متاورس در نظر بگیرید که قادر است چه کارهایی انجام دهد. پس متوجه میشویم که تقاضا وجود دارد و هر روز نسبت به روز گذشته در حال بیشتر شدن است.
مورد بعدی تامین نرمافزارهای مورد نیاز متاورس است؛ اول از همه باید بدانیم اینترنت فعلی که در اختیار ماست دوبعدی است و با برنامهنویسی کار می کند، اما اینترنت سه بعدی یا همان متاورس با موتور کار می کند که معروف ترین موتور ها در حال حاضر ساخته شده برای متاورس Unreal Engine است که توسط شرکت Epic Games ساخته شده است و این شرکت سازنده همان بازی معروف Fortnite است.
این سیستم در حال حاضر بیشتر از یک بازی گسترش پیدا کرده است و در جاهای دیگری مثل هالیوود برای ساخت جلوه های ویژه از آن استفاده می شود؛ اما شرکت Epic Games که در اصل بنیانگذار این سیستم است در حال برنامهریزی است به گونهای که اجازه ندهد هیچ شرکت دیگری وارد این حوزه شده و با او رقابت کند و یا از او پیشی بگیرد، برای همین در این مسیر سرمایهگذاریهای کلانی را انجام داده است. البته زاکربرگ هم یک موتور به نام Unity ساخت و سعی میکند از شرکت Epic Games پیشی بگیرد.
شرکت های دیگری هم وجود دارند که در این حوزه وارد شدند اما سیستم های نرم افزاری Unreal Engine و Unity در حال حاضر رکورددار این موضوع هستند.
نکته مهم و جالب توجه این است که برای مثال وقتی به طور فرضی وارد این سیستم می شویم دیگر نیاز نیست که وارد مرورگر هایی مثل گوگل بشویم و آنچه را که میخواهیم جستجو کنیم حتی نیاز به کیبورد برای تایپ کردن واژه ها هم نیست چون در آن دنیای جدید(متاورس) هر سوالی که دارید را میپرسید که در همان لحظه جواب آن را در مقابل چشمان خود می بینید(با استفاده از عینکهای هوشمند)
در این حالت در اصل همه چیز مجازی و غیر واقعی است به جز اطلاعاتی که دریافت می کنیم. مثل دیدن جنگلهای آمازون، قایق سواری، دریانوردی، رفتن به اعماق زمین و اقیانوس و دریا و… همگی این خدمات بدون هزینه بدون جابجایی واقعی(حمل و نقل) و بدون خستگی هستند.
آخرین الزام مورد نیاز برای ساخت متاورس سختافزار است. انقلاب جدید تکنولوژی در دنیا با ساخت بازی های جدید شروع شده و در حال پیشرفت است. حدود ۴۵ درصد بازیهای حال حاضر در موبایل ۳۰ درصد در کنسولهایی مثل ایکس باکس(Xbox) و پلی استیشن(Play station) و ۲۵% بازی های باقیمانده هم با کامپیوتر خانگی بازی میشود. خیلی از شرکتها به دنبال این هستند از هدست های واقعیت مجازی(Virtual Reality Headset) را ارتقا بخشند و در حال حاضر شرکتهایی مثل مایکروسافت و سونی پیشگامان این حوزه به شمار میآیند.
گجتهای عینک هوشمند جایگزین عینک های معمولی خواهند شد. شرکت فیسبوک و اپل در حال طراحی و ساخت این عینکها برای سال آینده میباشند. بر اساس تحقیقات گسترده و پیشبینیهای انجام شده تا سال ۲۰۲۴ متاورس تقریباً در تمام دنیا گسترده شده و لحظه به لحظه اینترنت معمولی را به حاشیه رانده و در انتها آن را حذف خواهد کرد و احتمالاً اینترنت فعلی را فقط با عینک هوشمند روی دیوار اتاق های مان مشاهده خواهیم کرد به جای اینکه در موبایل و کامپیوترهایمان آن را ببینیم. البته باید دانست که این فیلم یا عکس روی دیوار موجود نیست بلکه عینک هوشمند است که این کار را برای ما نمایش می دهد.
خیلی ها مخالف متاورس هستند چون معتقدند انسان ها از هم دور میشوند و آن ارتباط های کوچک و گسسته ای هم که وجود دارد با این کار قطع خواهد شد. تصور کنید فامیل و دوستان و آشنایان را به صورت واقعی نمیبینیم چون در فضای متاورس همه چیز مجازی خواهد بود. با این حساب ما هم مجازی خواهیم بود.
البته در پایان باید گفت متاورس کاربردهای فراوان دیگری هم دارد مانند:
آموزش و تحصیل در حوزه های فنی دانشگاهی و مهارتی، شبکه های اجتماعی متاورسی، انواع بازی ها
کار، شغل و حرفه از نقاط مختلف دنیا
کسب و کار و درآمد و خرید و فروش
ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین
خرید و فروشهای متاورس ای(سه بعدی)
سفرهای مجازی گردشگری در تمام نقاط دنیا
بازاریابی و تبلیغات و…
به گزارش بی رسانه: با همه تفاسیر فوق باز هم چیزی که ذهن نگارنده را درگیر میکند مبهم بودن فلسفه وجودی متاورس است؛ آیا حقیقتاً متاورس میخواهد در خدمت بشر باشد؟
متاورس دنیای پیچیدهای است که تا گام نهادن به آن فاصله زیادی نداریم اما ایا آواتارهای متاورس طبق سلیقه و ظاهر بشر شخصیسازی میشود یا در اغنا و اقناع خواسته های بشر موفق است؟ آیا با فراگیری این پروژه که کارکرد اصلی آن تسهیل شرایط زندگی است، سلامتی روان و جسم بشر به مخاطره نمیافتد؟
آیا قوه اختیار انسان زیر سوال نمیرود؟ وضعیت، مشاغل، تولید، دانش بنیان و …چه میشود؟
و دهها سوال دیگر که در گفتگوی آتی پاسخ آن را از دکتر کردی خواهیم شنید.